Η Τουρκία και η Αρμενία θέλουν να βάλουν τέλος στην αιώνια έχθρα τους - Νέος Κόσμος (Αυστραλίας)

neoskosmos.com
27/4/2009

ΑΓΚΥΡΑ, Κυριακή.- Τέλος στην έχθρα ενός περίπου αιώνα επιχειρούν να δώσουν η Τουρκία και η Αρμενία, οι οποίες συμφώνησαν σε κοινό πλαίσιο για την εξομάλυνση των σχέσεών τους και σε "οδικό χάρτη" για την αποκατάσταση των διπλωματιών σχέσεων και την επαναλειτουργία των μεταξύ τους συνόρων. Η σημαντική για την ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου εξέλιξη, αποτέλεσμα πολύμηνων πυρετωδών επαφών και διαπραγματεύσεων με διαμεσολαβητή την Ελβετία, ανακοινώθηκε αργά την Τετάρτη, παραμονές της επετείου της αρμενικής γενοκτονίας (24 Απριλίου 1915).

Με ενδιαφέρον αναμένεται σήμερα η σχετική με την επέτειο δήλωση του προέδρου Ομπάμα, ο οποίος προεκλογικά είχε δεσμευτεί υπέρ της αναγνώρισης του όρου "αρμενική γενοκτονία". Εν συνεχεία, ευρισκόμενος στην Τουρκία στις αρχές Απριλίου, απέφυγε κάθε αναφορά στον όρο, προτρέποντας την Αρμενία και την Τουρκία, να εργαστούν υπέρ της αποκατάστασης σχέσεων καλής γειτονίας.

Αυτήν ακριβώς την πτυχή του τουρκοαρμενικού εγχειρήματος επαίνεσε η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, ώρες πριν από την ανακοίνωση της συμφωνίας περί οδικού χάρτη. Τα εγκώμια συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρόμπερτ Γουντ, λέγοντας ότι η θέση των ΗΠΑ υπήρξε και παραμένει εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, "άνευ όρων και εντός λογικού χρονικού πλαισίου, βάσει των συμφωνηθέντων περί οδικού χάρτη".

Άρα η αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας μάλλον παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες, μολονότι συνιστά πάγιο αίτημα της αρμενικής διασποράς και της Αρμενίας. Να σεβαστεί τις δεσμεύσεις του ζητούσαν χθες, από τον πρόεδρο Ομπάμα, Αρμένιοι που έκαναν πορεία στο Γερεβάν επ' ευκαιρία της επετείου και ενώ το κόμμα "Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία" απείλησε να εγκαταλείψει τον κυβερνητικό συνασπισμό. Πλήγμα συμβολικής μάλλον βαρύτητας για τον Αρμένιο πρόεδρο Σερζ Σαρκισιάν, που χθες είχε συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Μεντβέντεφ σε ντάτσα στο Ζαβίντοβο, κοντά στη Μόσχα.

Πρακτικής φύσεως είναι η διαδικασία για την οριστική συνοριακή διευθέτηση ή τη μορφή των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων Αρμενίας - Τουρκίας, που θα αποτελέσουν έργο κοινών επιτροπών, εφόσον "μπει μπροστά" ο οδικός χάρτης. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να διευθετηθεί η άλλη εκκρεμότητα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αρμενικού θυλάκου σε αζέρικο έδαφος υπό αρμενική κατοχή, η οποία και "εξώθησε" την Τουρκία, μεγάλο σύμμαχο του Αζερμπαϊτζάν να κλείσει τα σύνορα με την Αρμενία το 1993.

Με την αποχώρηση του αρμενικού στρατού από το θύλακο συνέδεσε το άνοιγμα των τουρκοαρμενικών συνόρων το αζέρικο υπουργείο Εξωτερικών, αναγνωρίζοντας πολύ διπλωματικά το δικαίωμα "οιασδήποτε χώρας να αποκαθιστά διπλωματικές σχέσεις με κάποια άλλη". Δεν είναι σαφές εάν υπονοούσε την πρόσφατη στροφή του προέδρου Ιλχάμ Αλίγεφ προς τη Μόσχα. "Εάν οι Αζέροι αισθανθούν προδομένοι, τότε γιατί να μην στραφούν προς τη Ρωσία, που προσφέρεται να αγοράσει όλο το αζέρικο φυσικό αέριο σε ευρωπαϊκές τιμές;", αναρωτιόταν αναλυτής στο Ινστιτούτο Κεντρικής Ασίας - Καυκάσου. Επικαλούμενη διπλωματικές πηγές, η "Χουριέτ" αναφέρεται σε συνάντηση Αλίγεφ-Σαρκισιάν στις 7 Μαΐου στην Ελβετία.

Εάν συμφωνήσουν για το Καραμπάχ, οι πηγές διαβλέπουν διευθέτηση στις 7 Ιουνίου και οριστική συμφωνία Τουρκίας - Αρμενίας εντός του 2009.