Η Άνοιξη είναι των ποιητών - Του Αριστείδη Δαγλα

Στον μεγάλο Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη αφιερώνει φέτος το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) τον εορτασμό της….. Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης (21 Μαρτίου), με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη γέννησή του, προγραμματίζοντας ποικίλες εκδηλώσεις.
Χάρη στην καμπάνια οι στίχοι του Ελύτη θα ταξιδεύσουν από τη Δευτέρα 21 Μαρτίου και για ένα μήνα με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (μετρό, αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, τρένα, ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, τρόλεϊ, τραμ) σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Μυτιλήνη (τόπο καταγωγής του), Ρόδο και Ζάκυνθο (τέσσερις νέες συνεργασίες με τους δήμους που απευθύνθηκαν στο ΕΚΕΒΙ).

Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, η περιπλάνηση του ποιητή «σε απέραντα τοπία», είναι το θέμα της 13ης «Άνοιξης των Ποιητών» (7-21 Μαρτίου), ενός θεσμού που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Τζακ Λαγκ και έχει καθιερωθεί πως το πιο σημαντικό πολιτιστικό γεγονός στη Γαλλία.

Πάνω από 15.000 ποιητικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται επί ένα δεκαπενθήμερο σε όλη τη χώρα αυτές τις μέρες.

Οι τέσσερις τιμώμενοι ποιητές είναι φέτος οι Αντρέ Βελτέρ, Μισέλ Μπιτόρ, Ρενέ Ντεπέστρ, Κένεθ Χουάιτ.

Τα εγκαίνια των εκδηλώσεων έγιναν τη Δευτέρα, 7 Μαρτίου 2011 στο Παρίσι με ένα ποιητικό χάπενινγκ, που ξεκίνησε το μεσημέρι από τον κεντρικό σταθμό του μετρό RER Auber. Η Ζιλιέτ Μπινός, ο Ζακ Μποναφέ και άλλοι γνωστοί καλλιτέχνες και ποιητές κάνουν πορεία στο Παρίσι, απαγγείλουν ποίηση σε δρόμους, πλατείες, πάρκα, εμπορικά κέντρα. Πολυάριθμες εκδηλώσεις  πραγματοποιούνται σε βιβλιοπωλεία, πολιτιστικά κέντρα, μουσεία, θέατρα, κινηματογράφους, σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, καφενεία, νοσοκομεία, φυλακές…

Αυταπόδεικτα λοιπόν, η εποχή της ποίησης είναι η άνοιξη και η τέχνη της άνοιξης είναι η ποίηση. Και ποιος δεν έχει υμνήσει το μεγαλείο της ανανέωσης, της αναγέννησης, της συμβολικής κάθαρσης από τα δεινά του χειμώνα, της γονιμότητας και του μέγιστου οίστρου των πάντων, όπως αυτά εκφράζονται μέσα από τον ερχομό της άνοιξης; Και ποιος αλήθεια μπορεί να θέσει σαφή όρια μεταξύ άνοιξης και ποίησης;

Πώς έβλεπαν την υπέρτατη τούτη μορφή της τέχνης όμως μερικοί σπουδαίοι λογοτέχνες μας;

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος λέει ότι : «Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί.

Τ’ άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες.

Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος».

Ο κατεξοχήν ποιητής της άνοιξης Γιάννης Ρίτσος λέει για τον ποιητή:

« Όσο κι αν βρέχει το χέρι του μες στο σκοτάδι

Το χέρι του δε μαυρίζει ποτέ. Το χέρι του

Είναι αδιάβροχο στη νύχτα. Όταν θα φύγει,

(γιατί όλοι φεύγουμε μια μέρα) θαρρώ θα μείνει

Ένα γλυκύτατο χαμόγελο στον κόσμο ετούτον

Που αδιάκοπα θα λέει «ναι» και πάλι «ναι»

Σε όλες τις προαιώνιες διαψευσμένες ελπίδες.

(Γιάννης Ρίτσος, Τα αρνητικά της σιωπής)»

Να πώς περιέγραψε την Άνοιξη τώρα, σε μια χαρακτηριστική του δουλειά ο έτερος μεγάλος των ποιητών μας, Οδυσσέας Ελύτης:

Άνοιξη θρύψαλο μενεξεδί

Άνοιξη χνούδι περιστέρας

Άνοιξη σκόνη μυριόχρωμη

[…]

Άνοιξη πίκρισμα του σκίνου

Άνοιξη άζωτο της αμασχάλης

Άνοιξη σουσάμι αόρατο

[…]

Άνοιξη μυρμηγκιά της μέρας

Άνοιξη αίμα του βολβού

Άνοιξη οπλοπολυβόλο απύλωτο

Στων ωραίων γυναικών τα χέρια

Όπου τύχει

Ριπές θανάτου

Εκατομμύρια σπερματοζωάρια

Στων ωραίων γυναικών τα χέρια

Τα δυνατά λουλούδια με τον ήλιο μέσα τους

[…]

Άνοιξη τσίτι τσιτωμένο

Άνοιξη σφήκα του χεριού

Άνοιξη «μη» «θα μας δούνε τέρας»

[…]

Άνοιξη μούρο αδάγκωτο

Άνοιξη βιδωτό φιλί

Άνοιξη χάσμα της λιποθυμιάς

[…]

Άνοιξη 37 και 2

Άνοιξη Love Amour και Liebe

Άνοιξη no nein και non.

[…]

Άνοιξη δόντι λυσσαλέο

Άνοιξη φούξια του παροξυσμού

Άνοιξη αρτεσιανό ηφαίστειο

[…]

Άνοιξη σάλτο της ακρίδας

Άνοιξη μήτρα σκοτεινή

Άνοιξη πράξη ακατονόμαστη

[…]

Άνοιξη άνοιξη σαλπάροντας

Άνοιξη άνοιξη σημαιοστόλιστη

Άνοιξη «αντίο αντίο παιδιά!»

Ο. Ελύτης, Ποίηση (Τα ετεροθαλή), εκδ. Ίκαρος

Γιατί λοιπόν να βάλει κάποιος όρια σε δυο έννοιες τόσο περίτεχνα αλληλένδετες, που η μια μόνη της δε θα άξιζε τίποτα χωρίς την άλλη; Ποιος ακατέργαστος άνθρωπος μπορεί να συλλάβει το μεγαλείο της άνοιξης και να συγκινηθεί από τις καθολικές αλλαγές που επιφέρει; Από την άλλη, οι χορδές της ψυχής για να κρουστούν απ’ το θρόισμα της ποίησης, θα πρέπει να υπάρχουν…

Και γι’ αυτό, κρατήστε το καταπληκτικό απόσπασμα του Νικηφόρου Βρεττάκου «Ο Αγρός των λέξεων». Δε μένει να συμπληρώσει τίποτα κανένας.

Όπως η μέλισσα γύρω από ένα άγριο

λουλούδι, όμοια κ’ εγώ. Τριγυρίζω

διαρκώς γύρω απ’ τη λέξη.

Ευχαριστώ τις μακριές σειρές

των προγόνων, που δούλεψαν τη φωνή,

την τεμαχίσαν σε κρίκους, την κάμαν

νοήματα, τη σφυρηλάτησαν όπως

το χρυσάφι οι μεταλλουργοί κ’ έγινε

Όμηροι, Αισχύλοι, Ευαγγέλια

κι άλλα κοσμήματα.

Με το νήμα

των λέξεων, αυτόν το χρυσό

του χρυσού, που βγαίνει απ’ τα βάθη

της καρδιάς μου, συνδέομαι συμμετέχω

στον κόσμο.

Σκεφτείτε:

Είπα και έγραψα «Αγαπώ».

Statesmen