Ταινία για τη φιλόσοφο Υπατία προβλήθηκε στις Κάννες - Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

18/5/2009

Την ιστορία μιας γυναίκας που αγωνίστηκε εναντίον του θρησκευτικού φανατισμού σκηνοθέτησε ο Αλεχάνδρο Αμεναμπάρ.

Την Αλεξανδρινή φιλόσοφο της σχολής του Πλωτίνου (μαθηματικές και εμπειρικές σπουδές) Υπατία έκαναν γνωστή η Ρέητσελ Γουάιζ και ο Αλεχάνδρο Αμεναμπάρ στο κινηματογραφόφιλο κοινό την Κυριακή στο φεστιβάλ των Καννών.

Την Ελληνίδα λόγια (αστρονόμο/ μαθηματικό), που έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ και της οποίας ο θάνατος στα χέρια ενός χριστιανικού όχλου (διαμελίστηκε με όστρακα και στη συνέχεια κάηκε ζωντανή) θεωρείται από κάποιους πως σηματοδότησε το οριστικό τέλος της ελληνιστικής περιόδου (και του τρόπου σκέψης που αυτή πρέσβευε), ενσαρκώνει η βρετανίδα ηθοποιός Ρέητσελ Γουάιζ ( «Ο επίμονος κηπουρός», «The Fountain» ) στην ταινία «Αγορά» (Agora).

Ενώ η πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας βρίσκεται προ των πυλών, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου η Υπατία προσπαθεί να διατηρήσει την επιστημονική γνώση της αρχαιότητας απέναντι στους όχλους των χριστιανών ζηλωτών - οι οποίοι, βλέποντας τους αριθμούς τους να αυξάνονται και το χριστιανισμό να κερδίζει συνέχεια έδαφος στην αυτοκρατορία, στρέφονται εναντίον των ειδωλολατρών και των Εβραίων. Ένα από τα θύματά τους είναι και η Αλεξανδρινή φιλόσοφος, η οποία χαρακτηρίζεται ως μάγισσα από τους ηγέτες των χριστιανών και οδηγείται σε ένα βίαιο θάνατο.


Κατά τη Γουάιζ, η ιστορία της Υπατίας είναι επίκαιρη ακόμα και σήμερα: «ουσιαστικά τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε. Έχουμε τεχνολογική και ιατρική πρόοδο, αλλά όσον αφορά τα φονικά στο όνομα ενός θεού, ο φονταμενταλισμός εξακολουθεί να βασιλεύει…ενώ δεν είναι λίγες οι κοινωνίες όπου οι γυναίκες θεωρούνται ακόμα πολίτες δεύτερης κατηγορίας και τους αρνείται το δικαίωμα στη μόρφωση».

Ο Αμεναμπάρ (που έχει επίσης σκηνοθετήσει το διάσημο θρίλερ «Οι Άλλοι», όπου πρωταγωνιστούσε η Νικόλ Κίντμαν) ανέφερε πως η ιδέα για την «Αγορά» του ήρθε αμέσως μετά την περάτωση του δράματος «Η Θάλασσα μέσα μου» (Mar adentro), το 2004, το οποίο και είχε τιμηθεί με βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Κατά τα λεγόμενα του Χιλιανού σκηνοθέτη, ήθελε κάποιον αστρονόμο, αλλά όχι μια διάσημη φιγούρα όπως για παράδειγμα ο Γαλιλαίος - οπότε και οι έρευνές του τον οδήγησαν στην Υπατία.

«Διαπιστώσαμε πως εκείνη η περίοδος της αρχαιότητας είχε πολλά κοινά με το σήμερα. Τότε τα πράγματα έγιναν πολύ ενδιαφέροντα, καθώς καταλάβαμε πως είχαμε τη δυνατότητα να γυρίσουμε μια ταινία για το παρελθόν, ενώ στην πραγματικότητα γυρίζαμε μια ταινία για το παρόν» δήλωσε σχετικά.

Μιλώντας για το ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο που εμφανίζεται στην ταινία (ανάμεσα στην Υπατία, έναν αφοσιωμένο σκλάβο και έναν από τους μαθητές της- το οποίο δεν ευδοκιμεί, καθώς η φιλόσοφος αφιερώνεται στην επιστήμη), η Γουάιζ ανέφερε πως βρήκε έμπνευση στην ίδια την οικογένειά της, μέσω της 85χρονης θείας της- ερευνήτριας πάνω στον καρκίνο.

«Όταν τη ρώτησα γιατί δεν παντρεύτηκε ή δεν έκανε παιδιά, μου απάντησε πως 'ποτέ δεν πίστεψα πως θα υπήρχε άνδρας που θα μου επέτρεπε να εργαστώ όσο σκληρά επιθυμούσα... με το πέρασμα των χρόνων συνειδητοποίησα πως αγαπούσα τη δουλειά μου πιο πολύ από το καθετί, και δεν ήθελα κανέναν να μπει ανάμεσα σε εμένα και αυτήν».

Κατά τον Αμεναμπάρ, αν η Υπατία είναι ουσιαστικά μια ενσάρκωση της σύγχρονης γυναίκας, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκείνης της περιόδου αποτελεί την ενσάρκωση μιας υπερδύναμης σε κομβικό σημείο: «πιστεύω πως αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ βρίσκονται στην ίδια θέση με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, καθώς τώρα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, βρισκόμαστε εν μέσω μιας κρίσης, κοινωνικής και οικονομικής. Είναι ώρα για αλλαγή... ξέρουμε πως κινούμαστε προς κάποια διαφορετική κατεύθυνση, αλλά δεν ξέρουμε προς τα πού μας οδηγεί αυτή. Και καθώς είμαι αισιόδοξος εκ φύσεως, θέλω να πιστεύω πως δεν θα μπούμε πάλι σε μία περίοδο αντίστοιχη του Μεσαίωνα».

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από AP